Davvifrisarat

Davvifrisarat leat okta dain almmolaččat dohkkehuvvon nationála minoritehtain (maiddái gohčoduvvon (etnalaš joavkun) Duiskkas, ja sii ásset eanas Schleswig-Holstein Davvimeara gáttis Davvi-frisias Helgoland sullos. Vuođđolága 5. artihkal definere frisariid suodjaluvvon etnokultuvrralaš joavkun ja stáhta ovddida sin giela ja kultuvrra. Davvifrisalaš giella (suorgi frisalašgielas) lea dehálaš identifikašuvdnafáktorin dán jovkui ja 10 000 olbmo hállet dan aktiivvalaččat odne.

Duiskkalaččat (Dánmárkku)

Sullii 15-20 000 olbmo Dánmárkkus gullet dan etnalaš minoritehtii mas lea duiskkalaččat, ja gohčodit iežaset davvislesvigere. Dát joavku ilmmai nationála minoritehtan maŋŋil álbmotjienasteami, dalle go sii geat orro Schleswiga davimus oasis, máhcce Dánmárkui. Sii leat Dánskka stáhtaborgárat, muhto definerejit iežaset etnalaš duiskkalažžan ja leat odne dohkkehuvvon danin. Odne doaimmaha minoritehta sierra duiskkagielat mánáidgárddiid, skuvllaid, girjerádjosiid ja klubbaid ja almmuha dan duiskkagielat beaiveaviissa "Der Nordschleswiger".

Dánskalaččat (Duiskkas)

Dánskka minoritehta Schleswig-Holsteinas sisttisdoallá sullii 50 000 olbmo geat ásset dávis regiovnnas Duiskkas, regiovdna mii gulai Dánmárkui soađi rádjái gaskal Preussena ja Dánmárkku 1864. Álbmotjienastemiin Schleswigas 1920:s, go duiskkaráđđejuvvon Schleswig juhkkojuvvui, šadde dánskalaččat Lulli-Schleswigas oassin Duiskka álbmogis. Odne leat dánskalaččat Lulli-Schleswigas almmolaččat dohkkehuvvon minoritehta Duiskkas, maid Dánmárkku doarju, sii doaimmahit sierra skuvllaid, mánáidgárddiid ja klubbaid, ja beaiveaviissa Flensborg Avis, ja oassálastet aktiivvalaččat riikka politihkalaš eallimii.

Jus áiggut eambbo dieđuid, deaddil dákko: Sydslesvigsk Forening

Sinti ja Romálbmot

Sinti ja romálbmot main lea duiskka nationalitehta Schleswig-Holsteinis lea minoritehta mii lea orron dáppe guhká. Sin namuhuvvo vuosttaš geardde dokumeanttain Lübeckas 1417:s. Meroštallojuvvojit ássat 5000 sinti ja romálbmot olbmo Schleswig-Holsteinas odne. Skábmamánu 14. beaivvi 2012:s šattai Schleswig-Holstein vuosttaš lihttostáhta mii válddii fárrui duiskka sinti ja romálbmoga stáhtavuođđudussii. Románi lea okta minoritehtagielain mii lea suodjaluvvon regionálalaš gielaid dahje minoritehtagielaid europálaš chartera vuolde.

Lihttu riikkarájiid badjel

Schleswig-Holstein/Lulli-Dánmárkku (MKN) minoritehtagelbbolašvuođafierpmádat lea doaibman duiskka-dánskka rádjeriikkas dan rájes go vuođđuduvvui 2020:s. Min barggu fokus lea nannet ipmárdusa minoritehtagažaldagaide, ovddidit giela ja kultuvrra ja lonohallat dieđuid ja vásáhusaid miehtá Eurohpá lagas ovttasbargguin.

Oktasaš gulahallan

Oassin min doaimmain organiseret mii lágidemiid berošteddjiide Duiskkas ja Dánmárkkus ja eará riikkain Eurohpás, gos mii ovdanbuktit vásáhusaid unnitloguid ja eanetloguid gaskavuođain ja Schleswig-Holsteinis ja Lulli-Dánmárkkus positiiva ovdamearkan. Min ulbmil lea čalmmustahttit unnitlogu gelbbolašvuođa duiskka-dánskka ovttasbarggus rádjeriikkas buohkaide. Lea dákko ahte minoritehtagelbbolašvuođafierpmádat boahtá sisa: Maid sáhttet eurohpálaš minoritehtaid miellahtut dahje majoritehtaservodaga miellahtut ieža fuomášit ja vásihit regiovnnain gos leat minoritehtat duiskka-dánskka rádjeriikkas? Midjiide leat min fierpmádatoasálaččat goappašat bealde ráji dehálaččat go galgá vástidit dán jearaldaga. Duiskka-dánskka rádjeregiovdna lea báidnon girjáivuođain ja oktiigullevašvuođain. Buohkat sáhttet ja besset eallit gielaset ja kultuvrraset. Buohkain lea dat riekti.

Do you want to load external content provided by YouTube?

Min oanehisfilmmas «Jurddaš rájiid» mii almmuhit dutnje njeallje nationála minoritehta duiskka-dánskka rádjeregiovnnas: Duiskka sinti og romálbmot, Davvifrisarat, dat duiskka minoritehta Davvi-Slesvigas ja dánskka minoritehta Lulli-Schleswigas.

Mihttomearrin filmmain lea čájehit mii lea min rádjeriikka minoritehtaid identitehta ja kultuvra, movt minoritehtat ja majoritehtat ellet ovttas ja maid minoritehta eallin mearkkaša árgabeaivvis.

Kommentárat prošektii

"Mii sáhttit oahppat duiskka-dánskka rádjeriikkaid minoritehtain movt mii sáhttit sirdit eret riiddus lotnolas kultuvrralaš riggodahkan."

"Mii háliidit áinnas gaskkustit positiivvalaš vásáhusaid rádjeriikkas olbmuide eará rádjeregiovnnain Eurohpás."

"Fierpmádaga prošeavttat berrejit dáhpáhuvvat Schleswig-Holsteinas dahje Lulli-Dánmárkku regiovnnas, ja dainna lágiin nannet regiovnna minoritehtapolitihkalaš rolla eurohpálaš dásis."

"Dainna minoritehtaservviid lihtuin lea mis ulbmil veahkehit vel garraseappot iežamet minoritehtapolitihkalaš gelbbolašvuođain buoremus bargovuogi ovdamearkan Eurohpás – prošeavttaid, semináraid ja čoahkkin lonohallandoaibmabijuid olis."

Minoritehtagelbbolašvuođafierpmádat Min mihttomearit

Minoritehtagelbbolašvuođafierpmádat